Upotreba maternjeg jezika kao prednost

Pre par godina sam slušala priču koleginice koja je iz Kikinde bila na “privremenom radu” u Subotici, predavala u dve srednje škole sociologiju na mađarskom. Iako joj je maternji, nije ga koristila godinama, obrazovanje je završila na srpskom jeziku. Ušla je u prodavnicu da kupi neku od osnovnih namirnica i žena u prodavnici joj se obratila na mađarskom. Ona je govorila na srpskom, sve do izlaska iz prodavnice. Šta bi da nije znala reči mađarskog, kako bi se sporazumele? Još važnije pitanje, koja je od njih dve u pravu? Ona koja govori maternjim jezikom, u gradu u kom ima dobar deo pripadnika i pripadnica mađarske nacionalne zajednice, ili druga, koja se koristila zvaničnim jezikom države u kojoj obe žive?

Kao obeležja nacionalnog identiteta se navode jezik i jezička kultura, koja opstajanjem pomažu zaštitu nematerijalnog nasleđa. Velika prednost Vojvodine ogleda se u tom epitetu velikog "lonca" u kom se mešaju različite kulture, jezici i nasleđe svih nacionalnih zajednica koje žive ovde. Takođe, korišćenjem jezika čak šest nacionalnih zajednica, koji su u službenoj upotrebi u Skupštini Autonomne pokrajine Vojvodine, pokrajinski parlament je drugi posle Evropskog po broju jezika na kojima se radi u ovim institucijama. Program pokrajinskog javnog servisa se emituje na 10 jezika koji su u službenoj upotrebi u Vojvodini. Pravo na upotrebu maternjeg jezika je neotuđivo pravo kojim se osigurava i očuvanje nacionalnog identiteta pripadnika i pripadnica različitih zajednica koje žive na teritoriji Vojvodine. 
Ipak, to se često zaboravlja i gubi na značaju, pa se grupa predmeta kojim se uči maternji jezik u školama, tretira kao treća grupa izbornih predmeta, sa različitim sekcijama. Maternji jezik se tretira kao treći jezik i do sada nije ni ulazio u prosek. Postojala je praksa učenja jezika društvene sredine, kojom se učio ne samo jezik, već i kultura naroda koji su živeli na teritoriji Vojvodine. Upravo to je bilo potrebno da bi se mlade osobe pre svega, upoznale sa jezikom i kulturom društvene sredine koja bi pomogla bolje razumevanje i preduslove za stvaranje harmoničnih odnosa u multinacionoj sredini kao što je Vojvodina. Ipak, pored interesovanja ova praksa je ukinuta početkom devedesetih godina, nakon što je imala fakultativan karakter. Iako su postojali uslovi za negovanje i održavanje jezičke različitosti, svakodnevica je pokazala kako je jezik postao sredstvo razdvajanja, uzrok tenzijama i dnevno političkim manipulacijama. Generacije koje su odrastale u poslednjih nekoliko decenija, izgubile su kontakt nepoznavanjem jezika sa onima koji ne govore njihovim jezikom, što je dovelo do izolacije i nedostatka potrebe da se uči jezik “drugog”, pošto nije bilo međusobne komunikacije.

Višestruka korist od učenja jezika društvene sredine je i u tome što posle 260 godina korišćenja više jezika, unapređenje jezika nacionalnih zajednica otvara vrata ka toleranciji, budući da poznavanje jezika naših komšija tome vodi.

Briga o maternjem jeziku je u osnovi svake civilizovane, ozbiljne i odgovorne sredine. Jezička raznolikosti  i upotreba dva ili više jezika, predstavlja sredstvo koje može pomoći boljem razumevanju istorije različitih kultura, ali je neophodno uložiti mnogo napora kako bi se u našem društvu napravio vidljiv pomak u tom pravcu.

Ovaj dan služi za promociju jezičke i kulturne raznolikosti, a proglašen je 21. februara od strane UNESCO, jer je na ovaj dan 1952. godine policija i vojska istočnog Pakistana ubila nekoliko bangladeških studenata u DHaki, jer su protestvovali zbog toga što njihov maternji jezik nije proglašen za zvanični.